Quá trình phát triển mái nhà truyền thống tới hiện đại

Kiến trúc có vô số sự thay đổi như cuộc sống thay đổi theo thời gian. những cái mới thay thế cái cũ, kiến trúc mới thay thế lối kiến trúc cũ. Và mái nhà là một trong số đó.

N

gày xưa mỗi địa phương có một loại mái – một loại vật liệu đặc thù cho mái như mái nhà ở miền Bắc có mái tranh, mái rơm – rạ, mái cọ… còn miền Nam sử dụng nhiều lá dừa để lợp mái. Kết cấu khung mái là tre, gỗ với những liên kết mộng, chốt, hay thậm chí buộc bằng lạt tre (ở miền Bắc) hay dây dừa (ở miền Nam)… 

Những mái nhà nguyên sơ bằng rơm. rạ, cọ, lá dừa vẫn còn tồn tại ở nhiều vùng quê Việt Nam ngày nay.

Sau giai đoạn mái lá, chính là giai đoạn phát triển của mái ngói đất nung. Hệ mái ngói sử dụng kết cấu khung gỗ  như một sự kết hợp hoàn mỹ của kiến trúc và điêu khắc. Nhiều hình tượng và những ước mơ, khát vọng của con người được lồng ghép vào những chi tiết trang trí trên mái hay ở hệ khung vì kèo gỗ.

Thông thường các công trình nhà ở quy mô nhỏ thường là hai mái, lớn hơn có bốn mái. Tuỳ từng loại công trình mà mái ngói đi kèm với những chi tiết trang trí khác ở bờ nóc, bờ chảy, đầu đao, diềm mái...

Với kiến trúc hiện đại, kiểu mái nhà đạt chuẩn có khả năng tụ khí trong không gian của ngôi nhà chính là mái tam giác truyền thống, mái tròn và cuối cùng là mái bằng. Ngày nay, để tăng thêm giá trị thẩm mỹ của ngôi nhà các gia chủ lựa chọn mái nhà với các nhịp điệu gấp gãy, điều đó vừa mang lại một sắc thái riêng vừa có không gian “giải nhiệt” dưới mái vào mùa hè. Mặt khác, thiết kế mái nhà cũng là giải pháp để chống thấm trên mái bằng.

Tùy theo môi trường cảnh quan, các diện của mái thường quanh quẩn theo hình thức hai mái, nhưng đã được xử lý. Những kiểu hai, ba mái đôi theo nhiều phương đa dạng, làm nên chất thơ cho “chiếc nón” của ngôi nhà. Mái cũng không còn liên tục và dày khít như trước kia. Trên khoảng mái rộng để chừa lại một ô vuông đủ lớn để đón ánh nắng mặt trời cho sân phơi trên tầng áp mái.